Geothermische warmtepompen

Wat zijn geothermische warmtepompen, wat is het voordeel en welke types bestaan er?

Geothermische warmtepompen zijn de primus onder de warmtepompen. Ze halen het hoogste rendement en zorgen er samen met zonnepanelen voor dat je de woning 100 procent onafhankelijk (energieneutraal) kan verwarmen en voorzien van warm water.

De bodem als warmtebron

Geothermische warmtepompen gebruiken de bodem als warmtebron. Het is namelijk zo dat de temperatuur toeneemt naarmate men dieper onder de grond/aardoppervlakte graaft. Dit fenomeen noemt men geotherm of geothermische gradiënt.

Gelukkig hoef je geen kilometer diep te graven want reeds na 50 cm is de temperatuur reeds constant en dat is het belangrijkste voor een warmtepomp. Natuurlijk is dieper (lees warmer) nog beter maar dieper in de grond graven brengt aardig wat kosten met zich mee.

Onderdelen van een geothermische warmtepomp

Als je de opzet van een geothermische warmtepomp bekijkt heb je twee grote onderdelen:

1. De warmtepompinstallatie
2. Het captatienet

We zullen beide onderdelen kort bespreken zodat je perfect een offerte voor je warmtepomp kan aanvragen.

Warmtepompinstallatie : het vermogen bepaalt de prijs

Een geothermische warmtepomp verschilt naast het captatienet niet veel van andere andere warmtepompen. Ook hier is het het vermogen van de warmtepomp dat de omvang en prijs zal bepalen van de warmtepomp.

Welk vermogen dat je wenst hangt samen met je energievraag en de isolatie van je woning. Een goede berekening is héél belangrijk bij geothermische warmtepompen omdat het captatienet van de warmtepomp een zwaar prijskaartje heeft. Voordeel is dat je deze investering met een geothermische warmtepomp vlug kan terugverdienen.

Om een voorbeeld te geven: bij een totaalrenovatie van een alleenstaande woning (200m²) zal je een warmtepomp nodig hebben van 10 kW.

Geothermische warmtepompen en hun captatienet

We weten reeds dat een geothermische warmtepomp de beste oplossing is maar ook dat de captatie van de warmte uit de bodem duur is. Daarom sommen we even de mogelijkheden op hoe je een captatienet voor een warmtepomp kan installeren. We starten met de bodem/water warmtepompen:

Horizontale captatie ( bodem )

Bij een horizontaal captatienet worden leidingen geplaatst op minstens 50 cm diepte maar bij voorkeur op meer dan 1.5 meter diepte. Je hebt ongeveer evenveel plaats nodig als de oppervlakte van je woning. Een woning van 200m² heeft dus een horizontaal captatienet nodig van minstens 200 m².

Verticale captatie (bodem)

Als er geen plaats is voor een horizontaal captatienet wordt er gekozen voor een verticaal captatienet. Hier worden putten geboord waar verticale lussen tot 100 meter diep worden getrokken. Verticale captatie behaalt een nog iets hoger rendement dan horizontale captatie maar de kostprijs is evenredig hoger. Weet wel dat diepe verticale boorputten een vergunning nodig hebben. Bij de meeste gemeenten is dit dieper dan 50 meter.

Captatie via het grondwater

Als laatste kan er ook gewerkt worden met twee boorputten naar grondwater. Een put trekt het grondwater op naar de warmtepomp en de andere put dient om het grondwater te lozen. Dit soort geothermische warmtepomp noemt men ook wel eens een water/water warmtepomp

Opgelet: ook al lijkt verticale captatie de oplossing voor woningen zonder veel tuin of ruimte. De boringen dienen te gebeuren met zware machines en deze dienen ter plaatse geraken. Een rijwoning zonder doorgang kan bijvoorbeeld een probleem opleveren. Ook al is er een binnenplaats of kleine tuin.

Een geothermische warmtepomp installeren is ook isoleren en lage temperatuur verwarming (LTV) installeren!

Het heeft weinig zin om bij een renovatie een warmtepomp te plaatsen zonder de isolatie van de woning grondig aan te pakken. Zorg tijdens de renovatie of verbouwing voor de beste isolatie en dit zowel voor de vloer, gevels als dak.

Het plaatsen van LTV (lage temperatuur verwarming) is een must omdat een warmtepomp met lagere uitgaande temperaturen werkt dan een standaard cv-brander en radiatoren. Vloerverwarming en wandverwarming zijn hier de meest voorkomende oplossing.